Nowe soczewki silikonowo-hydrożelowe dla pacjentów z zespołem suchego oka Dr Kathy Osborn i Jane Veys opisują najnowsze na rynku silikonowo-hydrożelowe soczewki kontaktowe – Acuvue Oasys z Hydraclear Plus
Soczewki kontaktowe Acuvue Oasys z Hydraclear Plus, które pojawiły się w ostatnim czasie na rynku w znacznym stopniu poprawiają właściwości soczewek silikonowo-hydrożelowych. Poprawa ta pozwala na sprostanie wymaganiom pacjentów. dla których suchość oczu jest przyczyną dyskomfortu podczas użytkowania soczewek kontaktowych.
SUCHOŚĆ OCZU
Główną przyczyną porzuceń soczewek kontaktowych jest uczucie suchości oczu, które dotyczy około połowy użytkowników miękkich soczewek kontaktowych. Istnieją opcje pozwalające zmniejszyć objawy suchego oka u osób noszących soczewki kontaktowe, choć należy w tym miejscu podkreślić, że jest ich niewiele: stosowanie sztucznych łez lub po prostu zdjęcie soczewek. Ciągłe zdejmowanie soczewek wcześniej niż zaplanował ich użytkownik jest pewnym utrudnieniem. Skrócenie czasu komfortowego noszenia soczewek może po pewnym czasie stać się przyczyną ich porzucenia.
Suchość oczu może być potęgowana przez niektóre zachowania użytkowników soczewek kontaktowych, styl życia, rodzaj pracy i sposób spędzania wolnego czasu oraz inne czynniki, takie jak:
Korzystanie z monitorów, przez co najczęściej rozumie się pracę przy komputerze, ale może to też oznaczać:
– oglądanie telewizji,
– korzystanie z komputera w domu,
– używanie palmtopów,
– korzystanie z wyświetlacza telefonu komórkowego.
Przebywanie w zadymionych/zanieczyszczonych pomieszczeniach, co powoduje zarówno wysuszenie jak i stany zapalne oczu.
Przebywanie w pomieszczeniach klimatyzowanych lub ogrzewanych.
Częste latanie samolotem.
Stosowanie leków nasilających objawy suchości oczu, np. leki antyhistaminowe, betablokery i środki antykoncepcyjne.
Inna grupa użytkowników wybiera soczewki kontaktowe w sytuacjach, w których noszenie okularów jest niewygodne. Na przykład podczas uprawiania sportów, ale z powodu dyskomfortu związanego z suchością oczu nie zdecydowała się na stałe użytkowanie soczewek kontaktowych. Takie osoby będą zadowolone z noszenia soczewek gwarantujących wyższy komfort podczas ich użytkowania.
Zmiana pojedynczej właściwości materiału, z którego wykonana jest soczewka kontaktowa nie zmniejsza uczucia suchości oczu i ogólnego komfortu związanego z użytkowaniem soczewek. Zwiększenie, komfortu można osiągnąć poprzez zmianę kilku różnych cech soczewek, jednocześnie utrzymując równowagę pomiędzy zaletami i wadami materiału soczewki.
Soczewki Acuvue Oasys zostały zaprojektowane w taki sposób, aby poprawić cztery zasadnicze obszary związane z właściwościami materiału, które wpływają na komfort, co zostanie opisane w kolejnych częściach niniejszego opracowania.
TLENOPRZEPUSZCZALNOŚĆ
Soczewki Acuvue Oasys są zbudowane z nowego materiału silikonowo-hydrożelowego o nazwie senofilcon A z zastosowaniem technologii Hydraclear Plus. W związku z wyższą zawartością silikonu, materiał ten ma wskaźnik Dk/t (tlenoprzepuszczalność) o wartości 147 jednostek. Jest to wartość o wiele wyższa niż w przypadku soczewek hydrożelowych. Tlenoprzepuszczalność na takim poziomie znacznie przewyższa kryteria pozwalające uniknąć obrzęku rogówki. Jej zakwaszenia podczas noszenia soczewek w trybie dziennym i przedłużonym.
W dobie soczewek silikonowo-hydroźelowych pojawił się nowy parametr, który jest coraz częściej cytowany w publikacjach przez badaczy jako bardziej miarodajny dla określenia tlenotransmisyjności soczewki. Parametrem tym jest dopływ tlenu (oxygen flux). Dopływ tlenu określa objętość tlenu, która dociera do jednostki powierzchni rogówki w jednostce czasu. Parametr ten może być stosowany w kontekście procentowego dostępu tlenu do rogówki w porównaniu z sytuacją braku soczewki kontaktowej na oku. Soczewki kontaktowe Acuvue Oasys z Hydraclear Plus noszone w trybie dziennym pozwalają na 98% dostęp tlenu do rogówki. W porównaniu z rogówką, na której nie znajduje się soczewka i 96% dostęp tlenu w przypadku noszenia soczewki w trybie przedłużonym w porównaniu do wszystkich silikonowo-hydrożelowych soczewek dostępnych aktualnie na rynku.
ZWILŻALNOŚĆ
Zwilżalność powierzchni soczewki jest ważnym parametrem warunkującym stabilną ostrość wzroku, komfort i biokompatybilność. Aby osiągnąć wszystkie powyższe założenia, powierzchnia pierwszej generacji soczewek silikonowo-hydrożelowych podlega dodatkowej obróbce w celu zlikwidowania hydrofobowego charakteru komponentu silikonowego, a tym samym uzyskania większej zwilżalności powierzchni soczewki.
Zamiast pokrywania powierzchni soczewek dodatkowymi substancjami, technologia Hydraclear Plus (nazwa handlowa dla nowej generacji, opatentowanej technologii Hydraclear firmy Johnson & Johnson Vision Care) zastosowana do produkcji nowej soczewki, pozwala na dodanie środka nawilżającego do materiału. Dzięki nowej technologii udało się stworzyć bardzo dobrze zwilżalne i ultragładkie soczewki kontaktowe. Skutecznym humektantem czyli związkiem silnie wiążącym wodę i utrzymującym wilgoć jest molekuła o długim łańcuchu, wysokiej masie cząsteczkowej i właściwościach hydrofilowych. Hydraclear Plus w porównaniu z Hydraclear, utrzymuje w równowadze wyższą tlenoprzepuszczalność z wyższą objętością czynnika nawilżającego.
Jedną z metod pozwalającą na ocenę nawilżenia soczewki jest pomiar dynamiki kąta zwilżania. Pomiar ten można wykonać techniką automatyczną, która mierzy kąt powstały po zastosowaniu płynu (zwykle soli fizjologicznej używanej do testowania materiałów soczewek) na powierzchni soczewki. Soczewka jest zanurzana w roztworze soli, co powoduje zwiększanie się kąta zwilżenia, a następnie wyciągana, co jest przyczyną zmniejszania się kąta. Mniejsze kąty wskazują na mniejszy opór materiału, a tym samym większe jego nawilżenie. Pożądaną wartością kąta dynamicznego jest wartość mniejsza niż 90 st. Soczewki Acuvue Oasys mają niewielki kąt nawilżenia, a jego wartości są podobne do wartości soczewek hydrożelowych o średniej zawartości wody.
SMAROWNOŚĆ
Termin smarowność od dawna szeroko stosowany w publikacjach naukowych, a obecnie również w celu opisu charakterystyki materiałów, z których tworzone są soczewki kontaktowe. Smarowność to właściwość uwodnionego materiału określająca opór stawiany sile tarcia. W kontekście soczewek kontaktowych, parametr ten określa siłę tarcia wywołaną poruszającą się powieką po powierzchni soczewki. Smarowność jest wyrażana jako siła konieczna do przesunięcia ciężaru o znanej masie z ustaloną prędkością po wilgotnej powierzchni soczewki kontaktowej. Współczynnik tarcia materiałów, będący miarą właściwości smarownych, określa tarcie powstające na powierzchni soczewki pochodzące od ciężaru równemu siłom mrugającej z odpowiednią częstotliwością powieki.
Pomiary laboratoryjne pokazują, że soczewka Acuvue Oasys z Hydraelear Plus ma niższy współczynnik tarcia niż wszystkie inne soczewki silikonowo-hydrożelowe dostępne obecnie na rynku. Niższy współczynnik tarcia powoduje, że soczewka obecna na oku jest odczuwana jako idealnie gładka. Ślizgająca się po niej powieka górna podczas mrugania jest narażona na mniejsze podrażnienie. Aby podkreślić jak istotne jest to zagadnienie wystarczy uświadomić sobie, że w ciągu dnia mrugamy zwykle ok. 8 tys. razy.
MODUŁ SZTYWNOŚCI
Moduł sztywności określa zdolność materiału do układania się na powierzchni rogówki oraz łatwość jego odkształcania się podczas manipulacji. Parametr ten bezpośrednio odnosi się do mechanicznej oporności materiału na działanie powieki górnej i rogówki.
Wysoki moduł sztywności wiąże się z mniejszą elastycznością soczewek, większą możliwością podwijania się krawędzi soczewek na oku. Zwiększa także częstotliwości występowania powikłań mechanicznych, takich jak górne, rąbkowe, łukowate uszkodzenie nabłonka (SEAL), brodawkowate zapalenie spojówek związane z noszeniem soczewek kontaktowych (CLPC). Tworzy również kulki mucynowe w obrębie filmu łzowego pod soczewką.
Istotne jest, aby moduł sztywności materiału soczewki nie był ani za wysoki, ani zbyt niski. Soczewka zbyt sztywna zwykle jest też za bardzo ruchoma i trudno jest osiągnąć jej właściwą centrację. Zbyt elastyczna natomiast powoduje trudności podczas manipulacji i nie daje stabilnego optycznie obrazu. Wartości modułu sztywności soczewek Acuvue Oasys są podobne do wartości tego parametru w tradycyjnych soczewkach hydrożelowych i o ok. 30-50% mniejsze od konkurencyjnych soczewek silikonowo-hydrożelowych.
FILTR UV
Filtry UV obecne w soczewkach kontaktowych są stosowane w celu ochrony przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym. Zmniejszają ryzyko wystąpienia takich stanów jak: choroba nowotworowa, owrzodzenie rogówki, tłuszczyk oraz zaćma. Prawdopodobnie przyczyną powstawania skrzydlika jest również nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV. Stosowanie ochrony przed promieniowaniem UV zaleca się szczególnie tym pacjentom, którzy przy okazji zajęć rekreacyjnych lub obowiązków zawodowych są narażeni na nadmierną ekspozycję na promieniowanie słoneczne.
Soczewki Acuvue Advance były pierwszymi soczewkami silikonowo-hydrożelowymi posiadającymi filtr UV i spełniającymi normy blokowania promieniowania UV klasy I. Soczewki Acuvue Oasys są niejako kontynuacją tego trendu na rynku soczewek kontaktowych. Zatrzymują one 96% promieniowania UVA oraz 100% promieniowania UVB, spełniając tym samym najsurowsze normy. Soczewki te zapewniają najlepszą ochronę przed szkodliwym promieniowaniem spośród wszystkich miękkich soczewek kontaktowych dostępnych na rynku.
PODSUMOWANIE
Soczewki kontaktowe Acuvue Oasys z Hydraclear Plus stanowią kontynuację tendencji do zwiększenia komfortu użytkowania soczewek, zapoczątkowaną przez soczewki Acuvue Advance. Znalezienie równowagi pomiędzy właściwościami materiału dało w rezultacie wyższy komfort oraz zmniejszenie objawów suchości oczu. Dzięki zmianom właściwości materiału nowej soczewki, możliwe jest wydłużenie komfortowego czasu noszenia w ciągu dnia. Wśród pacjentów o wysokich wymaganiach i narażonych na pracę w niekorzystnych dla oczu warunkach.
*Artykuł pierwotnie opublikowany w czasopiśmie: Optician 3 czerwca 2005; 6004 (229)
